Wat is polyamorie?

Polyamorie staat voor het in overleg en openheid aangaan van meer dan één liefdesrelatie tegelijk. Polyamorie is een vorm van ethische non-monogamie en richt zich vooral op romantische verbindingen, in tegenstelling tot bijvoorbeeld swingen (meerdere seksuele, maar meestal niet romantische relaties). Deze site is bedoeld om de kennis over en het begrip voor polyamorie in de samenleving te vergroten. We richten ons daarbij vooral op professionals, zoals (huis)artsen, psychologen, maatschappelijk werkers, en op de media.

‘Polyamorie betekent letterlijk ‘meervoudige liefde’ of ‘veel liefde’. Bij polyamorie gaat het om het kunnen aangaan van meerdere liefdesverbindingen, waarbij alle betrokkenen op de hoogte zijn en ermee instemmen. Het gaat om eerlijkheid, staan voor jezelf en verantwoordelijkheid nemen voor je eigen geluk. Polyamorie is een filosofie over liefde, waarbij je elkaar niet als je bezit beschouwt. Trouw zijn aan jezelf en daarvoor gaan staan is ook een vorm van trouw zijn. Polyamorie biedt mensen die zich niet monogaam voelen de ruimte om dichter bij zichzelf te blijven, zowel in denken, als in handelen en in eerlijkheid.

Polyamorie kent vele verschijningsvormen; waar de een vindt dat elke relatie gelijkwaardig is zonder daar een soort rangorde in aan te brengen, heeft de ander juist de behoefte aan een ‘hoofdrelatie’ met een of meer aanvullende relaties. Weer anderen hebben een driehoeksverhouding, waarbij alle drie de partners een relatie met elkaar hebben. Bij sommige relaties speelt naast intimiteit ook seks een rol, bij andere niet. Polyamorie kan een oplossing zijn als binnen een bestaande relatie de één een andere seksuele voorkeur heeft dan de ander, zoals biseksualiteit of bdsm (sm).

Monogamie, polyamorie en swingen

Polyamorie beschrijft een breed spectrum van verbindingen en bestaat naast andere vormen van relaties, zoals monogamie, vrije liefde en swingen. Sommige polyamoreuze relaties lijken op een monogame, maar dan met een extra partner. Andere bevinden zich meer aan de kant van swingers: veel min of meer losse, kortstondige relaties met de nadruk op seksualiteit. Er zijn ook mensen die het woord relatie liever niet in de mond nemen (dit wordt RA, Relationship Anarchy, genoemd). Zij delen met anderen wat er op dat moment is en als hun wegen weer scheiden, is dat ook goed. Het een is niet beter dan het ander en het een is ook niet polyamoreuzer dan het ander. In het algemeen kun je zeggen dat bij swingen doorgaans seks het doel is, terwijl het bij polyamorie om liefde en liefdesrelaties gaat, waarbij seks een middel kan, maar niet hoeft te zijn. De scheidslijn is niet altijd duidelijk en misschien is het ook niet zo belangrijk welk etiketje er op te plakken valt.

Eerlijk zullen we alles delen

Het gaat er dus om dat je eerlijk bent naar jezelf en naar je partner(s) over je verlangens en behoeften. Dat betekent niet per se dat je alles met elkaar moet delen. Elkaar in liefde loslaten kan soms beter werken dan elkaar alles vertellen. Het hangt er ook vanaf waaróm je alles van elkaar wilt weten. Als dat een manier is om controle te houden, of om een gevoel van veiligheid te creëren, is het zaak te onderzoeken waar die behoefte vandaan komt. Dat geldt ook voor het vergelijken van de ene relatie met de andere – als je daarmee jezelf gerust wilt stellen, zit er een andere behoefte onder.

Niks delen, kiezen!

Sommigen vinden het egoïstisch als iemand niet wil kiezen tussen twee (of meer) partners. Zij hebben geen behoefte aan een andere relatie erbij en ze willen hun partner niet delen. Op het moment dat twee mensen die een relatie met elkaar hebben allebei iets anders willen, hebben ze een gezamenlijk probleem waar ze samen uit moeten zien te komen. Die uitkomst kan zijn dat de een bereid is te onderzoeken waarom hij of zij exclusief wil zijn voor de ander, weer anderen maken de keus om monogaam te leven, ook al voelen ze zich polyamoreus. Het kan ook uitdraaien op het besluit dat het beter is als beide partners hun eigen weg gaan. In dat geval is het belangrijk de relatie goed af te ronden.

Visies op polyamorie

In onze cultuur zijn we niet gewend dat we van meer dan een persoon tegelijk kunnen houden. Daar zijn verschillende visies op. Op Wikipedia staat het beter omschreven dan ik het zou kunnen:

“Een veelvoorkomend bezwaar tegen polyamorie is gebaseerd op het geloof dat door het delen van de liefde tussen meerdere partners, de liefde minder wordt. Dit is een malthusiaans argument, een argument vanuit de gedachte van schaarste. Het beschouwt liefde als een goed (zoals eten of ander goederen) dat alleen gegeven kan worden aan iemand door het weg te nemen van een ander.

Polyamoristen verwerpen deze visie op liefde en gaan ervan uit dat liefde niet vermindert door het delen met anderen. Zoals Robert Heinlein het beschrijft, “Liefde wordt niet afgetrokken, maar vermenigvuldigd. Hoe meer men liefheeft, hoe meer men kan liefhebben.” Een voorbeeld waarmee dit vaak geïllustreerd wordt is dat een ouder met twee kinderen niet van één van de kinderen minder houdt door het bestaan van het andere kind.”